Γιατί ρατσιστές και όχι άνθρωποι;

Γράφει η Ευγενία Γαλανού

Τη σημερινή εποχή ένα μείζον θέμα αποτελεί το φαινόμενο του ρατσισμού. Το φαινόμενο αυτό παρατηρείται δυστυχώς στις ευρωπαϊκές χώρες, οι όποιες από πολλούς χαρακτηρίζονται ως χώρες με πολύ υψηλό επίπεδο παιδείας και μόρφωσης σε σχέση με τις τριτοκοσμικές.
Ο ρατσισμός πλέον δεν περιορίζεται μόνο στο φύλο και στο χρώμα ενός ανθρώπου. Έχει διάφορες μορφές, οι οποίες βλάπτουν η καθεμία με τον δικό της τρόπο τον αποδέκτη αυτής της ενέργειας. Αναλυτικότερα, η πιο ευρέως διαδεδομένη μορφή ρατσισμού είναι ο φυλετικός, ο οποίος πραγματοποιείται με κριτήριο το χρώμα του δέρματος ( λευκό, μαύρο, ερυθρό, κίτρινο) αλλά και την καταγωγή του ατόμου. Άλλη μορφή ρατσισμού αποτελεί ο εθνικός, ο οποίος διαφοροποιεί τους ανθρώπους με βάση την εθνική τους καταγωγή. Αυτό το είδος ρατσισμού παρατηρήθηκε κυρίως κατά την διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου πολέμου καθώς οι Γερμανοί θεωρούσαν ότι το έθνος τους ήταν ανώτερο από τα άλλα. Παράλληλα ,άλλο είδος αυτού του φαινομένου, είναι ο θρησκευτικός ρατσισμός, ο οποίος φουντώνει στις μέρες μας. Σε αυτό το είδος οι άνθρωποι διακρίνονται με γνώμονα τις θρησκευτικές τους πεποιθήσεις (Χριστιανοί, Μουσουλμάνοι, Καθολικοί, Προτεστάντες, κ.α.). Τέλος, ο κοινωνικοοικονομικός ρατσισμός, διαχωρίζει τους ανθρώπους με βάση την οικονομική τους κατάσταση, το μορφωτικό τους επίπεδο, το επάγγελμά τους, την νοητική ικανότητα τους ακόμα και την σεξουαλική προτίμησή τους.
Όλες αυτές οι μορφές ρατσισμού τελικά από κάπου πηγάζουν. Ποικίλες είναι οι αιτίες αυτού του ραγδαία εξελισσόμενου φαινομένου. Ένα από τα σημαντικότερα αίτια του ρατσισμού αποτελεί το χαμηλό πνευματικό επίπεδο των ανθρώπων. Η έλλειψη γνώσεων εμποδίζει τον άνθρωπο να πλησιάσει κάτι ξένο και έτσι καλλιεργείται η ξενοφοβία. Παράλληλα, η χαμηλή αυτοεκτίμηση κάποιων ανθρώπων τους οδηγεί σε αισθήματα φθόνου και ζήλιας, καθώς πιστεύουν πως ο άλλος είναι καλύτερος από αυτούς. Επιπρόσθετα, άλλο αίτιο αποτελεί η ελλιπής εκπαίδευση και μόρφωση. Από μικρή ηλικία ένα παιδί πρέπει μέσω της εκπαιδευτικής διαδικασίας τόσο στο σχολείο όσο και στην οικογένεια, να αφήσει ανοιχτή την πόρτα για την αποδοχή της διαφορετικότητας και της ισότητας μεταξύ όλων. Στην αντίπερα όχθη άλλη αιτία ρατσισμού αποτελεί η οικονομική κατάσταση μιας χώρας. Όσο πιο δύσκολη είναι η κατάσταση τόσο πιο πολλά κρούσματα ρατσιστικών συμπεριφορών υπάρχουν ακόμα και ανάμεσα σε συμπατριώτες. Τέλος, πολλές φορές λόγω της δυσχερούς κατάστασης στην οποία υπόκειται μια χώρα, κάποιοι επιδέξιοι πολιτικοί θέλοντας να αυξήσουν την επιρροή τους και πιθανότατα και τις ψήφους τους, δημιουργούν σκόπιμα κάποιες αντιλήψεις, οι οποίες ωθούν τους πολίτες να είναι αρνητικοί με κάθε ξένο στοιχείο.
Η ύπαρξη όλων των παραπάνω παραγόντων έχει πολλές επιβλαβείς συνέπειες τόσο για το άτομο όσο και για την μειονότητα που δέχεται αυτές τις συμπεριφορές. Αρχικά, παραβιάζονται τα ανθρώπινα δικαιώματα και οι ελευθερίες, οι οποίες έχουν θεσπιστεί κατά την διάρκεια της ιστορίας όλης της ανθρωπότητας . Επίσης τα θύματα καταρρακώνονται ψυχολογικά και θεωρούν τον εαυτό τους αποτυχημένο και κατώτερο. Συχνά παρατηρούνται συγκρούσεις και εκρήξεις βίας εναντίον των μειονοτήτων και των ατόμων, γεγονός που αφαιρεθεί από πολλούς θύτες τον τίτλο του πολιτισμένου ανθρώπου. Παράλληλα, ο ρατσισμός έχει ως συνέπεια την εκμετάλλευση και την περιθωριοποίηση των χαρακτηριζόμενων ως « κατώτερων ατόμων και μειονοτήτων». Όλες αυτές οι καταστροφικές συνέπειες δεν αφορούν μόνο τις μειονότητες αλλά ολόκληρη την κοινωνία, η οποία καταπατεί τον δημοκρατικό πολίτευμα και τις αξίες που πρεσβεύει ,όπως η ελευθερία λόγου.
Εντούτοις, τίποτα δεν έχει τελειώσει. Το φαινόμενο του ρατσισμού μπορεί να αντιμετωπιστεί με ποικίλους τρόπους. Αρχικά, η ενημέρωση όλων των πολιτών αποτελεί σημαντικό ξεκίνημα για την πάταξη του φαινομένου .Επίσης, η κινητοποίηση φορέων όπως συλλόγων και μη κερδοσκοπικών οργανώσεων και η συνεργασία μεταξύ τους επιτελούν ήδη σημαντικό έργο για την εξάλειψη του. Παράλληλα, η πραγματοποίηση διαλόγου επιφέρει πολλά οφέλη καθώς θα επιλυθούν διάφορα προβλήματα με θέμα τον ρατσισμό. Εν κατακλείδι ο σημαντικότερος τρόπος αντιμετώπισης των ρατσιστικών συμπεριφορών είναι η συνειδητοποίηση του μεγέθους του προβλήματος αλλά και η δράση της νέας γενιάς, η οποία είναι πιο ανοιχτόμυαλη και δεκτική.
Συνοψίζοντας ,ο ρατσισμός κατέχει σημαντική θέση στην κοινωνία του σήμερα. Το φαινόμενο αυτό όμως εμποδίζει την ομαλή λειτουργία τόσο της κοινωνίας όσο και του δημοκρατικού πολιτεύματος και για αυτό απαιτείται συνεχής επαγρύπνηση των πολιτών πάνω στο θέμα αλλά και η ανάληψη πρωτοβουλιών από όλους.