Γράφει ο Κωνσταντίνος Παναγόπουλος
Τα τελευταία χρόνια στόχος πολλών αρχιτεκτόνων είναι η δημιουργία μεγαλειωδών, φαντασμαγορικών και τεραστίων διαστάσεων κτηρίων με πρωτοποριακά στοιχεία και ιδιαιτερότητες. Με λιγότερα λόγια, προσπαθούν να αφήσουν το στίγμα τους κάνοντας τη διαφορά. Αυτό το φαινόμενο είναι ένα ακόμα δείγμα που αποδεικνύει τη συνεχή εξέλιξη των ανθρώπων και δεν είναι περίεργο που παρουσιάζεται κυρίως σε χώρες με έντονα αναπτυσσόμενη οικονομία που προβλέπεται να γίνουν οι επόμενες μεγάλες δυνάμεις. Κύριο είδος κτηρίων στο οποίο αποτυπώνεται το παραπάνω φαινόμενο είναι οι ουρανοξύστες οι οποίοι πρωτοεμφανίστηκαν το 1880 στις Η.Π.Α. και πιο συγκεκριμένα σε πόλεις όπως το Σικάγο και η Νέα Υόρκη. Σκοπός τους είναι η εξοικονόμηση εδάφους μεταφέροντας χώρους οι οποίοι θα κατελάμβαναν μεγάλο κομμάτι εδάφους σε ένα μικρότερο οικόπεδο με αποτέλεσμα να αυξάνεται το ύψος του κτηρίου, προκειμένου να στεγαστούν όλοι οι χώροι σε αυτό. Σε αντίθεση με τις περισσότερες ανεπτυγμένες χώρες, στην Ελλάδα η παρουσία ουρανοξυστών είναι μικρή και οι ελάχιστοι ουρανοξύστες στην Αθήνα και στη Θεσσαλονίκη δεν είναι ιδιαίτερα φημισμένοι. Τα τελευταία χρόνια έχουν γίνει διάφορες προτάσεις για την οικοδόμηση ουρανοξυστών αλλά έως σήμερα καμία δεν έχει πραγματοποιηθεί.
ΟΙ ΗΔΗ ΥΠΑΡΧΟΝΤΕΣ ΟΥΡΑΝΟΞΥΣΤΕΣ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ:
Ουρανοξύστης θεωρείται ένα κτήριο ύψους άνω των 100 μέτρων. Βάσει αυτού του στοιχείου στην Ελλάδα υπάρχει μόνο ένας. Ωστόσο λίγα ακόμα κτήρια με αξιόλογο ύψος είναι κρυμμένα μέσα στην πυκνή Αθήνα και Θεσσαλονίκη.
ΠΥΡΓΟΣ ΑΘΗΝΩΝ: Το ψηλότερο κτήριο στην Ελλάδα είναι ο πύργος Αθηνών με ύψος 103 μέτρα και βρίσκεται στους Αμπελόκηπους. Ολοκληρώθηκε το 1971 και σήμερα αποτελεί κτήριο γραφείων. Παρόλο που στο παρελθόν ήταν το δεύτερο ψηλότερο κτήριο των Βαλκανίων και χρησιμοποιούταν έντονα, σήμερα η θέση του είναι χαμηλή και μεγάλο μέρος του είναι αχρησιμοποίητο. Αξίζει να σημειωθεί πως δίπλα του είναι χτισμένο ένα ακόμα κτήριο με τα ίδια χαρακτηριστικά και ύψους 65 μέτρων.
ΠΥΡΓΟΣ ΠΕΙΡΑΙΑ: Λίγο πιο έξω από την Αθήνα, στον Πειραιά βρίσκεται το δεύτερο ψηλότερο κτήριο της Ελλάδας ύψους 84 μέτρων που ολοκληρώθηκε το 1983. Δεν χρησιμοποιήθηκε ποτέ ολόκληρο πέρα από τους 2 πρώτους ορόφους και σήμερα στέκει μπροστά από το λιμάνι του Πειραιά αχρησιμοποίητο.
ΠΥΡΓΟΣ ATRINA: Σε μία από τις πλέον πιο ζωντανές περιοχές του λεκανοπεδίου της Αττικής, το Μαρούσι, ο ίδιος αρχιτέκτονας των παραπάνω δύο κτηρίων, ο Ιωάννης Βικέλας σε συνεργασία με τον Μπάμπη Βωβό κατασκεύασαν το τρίτο ψηλότερο κτήριο της Ελλάδας. Ο πύργος Atrina ολοκληρώθηκε το 1981 και έχει ύψος 80 μέτρων. Σήμερα στεγάζονται σε αυτό πολλές εταιρίες όπως η IBM, η Hewlett Packard και η American Dynamic.
ΠΥΡΓΟΣ ΑΠΟΛΛΩΝ: Όντας η ψηλότερη οικιστική κατασκευή της Ελλάδας ο πύργος Απόλλων βρίσκεται απέναντι από την πλατεία Κανελλόπουλου στους Αμπελοκήπους. Ολοκληρώθηκε το 1973 και έχει ύψος 80 μέτρων. Σε αντίθεση με τα άλλα κτήρια το συγκεκριμένο έχει μία ιδιαιτερότητα. Καθώς εκείνη την εποχή οι Έλληνες ήταν πολύ προληπτικοί, το κτήριο δεν έχει 13ο όροφο για λόγους «γρουσουζιάς» αλλά όπως φαίνεται και από τα κουμπιά του ανελκυστήρα από το 12ο ανεβαίνουμε κατευθείαν στον 14ο όροφο.
ΠΥΡΓΟΣ ΟΤΕ: Ο μοναδικός ουρανοξύστης που δεν βρίσκεται στην Αθήνα αλλά στην Θεσσαλονίκη είναι ο πύργος του ΟΤΕ ο οποίος κατασκευάστηκε το 1970 και βρίσκεται στο χώρο της Διεθνούς Έκθεσης Θεσσαλονίκης. Σήμερα χρησιμοποιείται από το δίκτυο κινητής τηλεφωνίας Cosmote ενώ στον τελευταίο όροφο στεγάζεται το περιστρεφόμενο εστιατόριο SKYLINE. Αξίζει να σημειωθεί πως στο Μαρούσι στον συνονόματο πύργο 72 μέτρων που ολοκληρώθηκε τα τέλη της δεκαετίας του 70 στεγάζονται τα γραφεία της εταιρείας Cosmote.
Από τα παραπάνω κτήρια αλλά και από πολλά άλλα, τα οποία δεν αναφέρθηκαν αλλά το μέγεθος τους είτε σε ύψος είτε σε πλάτος είναι σημαντικό, φαίνεται πως τα περισσότερα ολοκληρώθηκαν ή άρχισε η οικοδόμηση τους κατά την περίοδο της ελληνικής δικτατορίας. Αυτό συνέβη γιατί δημιουργήθηκε νόμος ελεύθερης οικοδόμησης, συνεπώς δεν υπήρχε όριο ύψους για τα κτήρια. Σε αντίθεση με εκείνη την περίοδο σήμερα το όριο ύψους φτάνει έως και τα 32 μέτρα. Σημαντικοί λόγοι που έχουν περιορίσει το ύψος σε τόσο χαμηλά επίπεδα είναι η παρουσία του βράχου της Ακρόπολης (όσον αφορά την Αθήνα) και η έντονη σεισμικότητα που επικρατεί στη χώρα. Παρόλα αυτά διάφορες προτάσεις για την οικοδόμηση ψηλών κτηρίων έχουν γίνει ανά έτη, και σχεδόν όλες αν όχι όλες έχουν απορριφθεί. Όσοι ασχολούνται με αυτόν τον τομέα αναφέρουν πως οι ουρανοξύστες θα βοηθήσουν την Αθήνα να «ανασάνει» και πως κατά κύριο λόγο θα βοηθήσουν την πόλη μας να βελτιωθεί σε πολλούς τομείς. Όπως αναφέρεται και παραπάνω σκοπός των ουρανοξυστών είναι η μεταφορά του χώρου που καταλαμβάνει μεγάλο πλάτος εδάφους σε ύψος. Αυτό το γεγονός θα βοηθούσε την υπερβολικά πυκνή Αθήνα να αραιώσει ή τουλάχιστον να περιορίσει τον έντονο αριθμό επέκτασης της, κάτι που αδιαμφισβήτητα θα ήταν πλεονεκτικό για την πόλη. Με την ίδια λογική θα μπορούσε να ακολουθηθεί η ίδια διαδικασία και στις άλλες μεγαλουπόλεις της Ελλάδας οι οποίες ακολουθούν το ίδιο μοτίβο με την Αθήνα. Ωστόσο η ανέγερση τόσο ψηλών κτηρίων φαίνεται σαν ένα όνειρο που ίσως να νικάει μέχρι και την φαντασία του ίδιου του Έλληνα.
ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΟΥΡΑΝΟΞΥΣΤΩΝ ΣΤΗΝ ΑΘΗΝΑ
ΟΥΡΑΝΟΞΥΣΤΕΣ ΣΤΟ ΒΟΤΑΝΙΚΟ: Το 2014 έγινε μία πρόταση ανάπλασης του Βοτανικού από τους αρχιτέκτονες Ερμή Χαλβατζή και Νατάσα Λιάνου (συνεργάτες με το αρχιτεκτονικό γραφείο μιας από τους πιο γνωστές και επιτυχημένες σύγχρονες αρχιτέκτονες, Ζάχα Χαντίντ). Σε αυτό το έργο προβάλλονταν και 4 κατοικήσιμοι ουρανοξύστες και 3 ουρανοξύστες που θα αποτελούσαν κτήρια γραφείων εκτός από τα καταστήματα, τους πολιτιστικούς χώρους, το νέο γήπεδο του Παναθηναϊκού στον Βοτανικό και το μητροπολιτικό πάρκο 200 στρεμμάτων. Ωστόσο μετά από 4 χρόνια καμία πρόοδος δεν έχει παρουσιαστεί σε μία ιδέα τόσο φαντασμαγορική όσο και η δημιουργία του Ελληνικού.
ΟΥΡΑΝΟΞΥΣΤΕΣ ΣΤΟΝ ΕΛΑΙΩΝΑ: Η συγκεκριμένη πρόταση έγινε από τον αρχιτέκτονα Μανώλη Αναστασάκη. Αναπαριστά 2 πύργους 150-200 μέτρων στην περιοχή του Ελαιώνα. Επηρεασμένος από την περιοχή, αντικείμενο έμπνευσης του για αυτούς τους ουρανοξύστες είναι το φύλο της ελιάς. Αναφέρει πως «το σχέδιο καλείται να δημιουργήσει έναν τόπο πυκνής αστικής ζωής σε άμεση, μάλιστα, συνδιαλλαγή με το φυσικό υπόστρωμα της πόλης, το φυσικό έδαφος». Μέχρι σήμερα καμία πρόοδος δεν έχει φανεί και σε αυτή την πρόταση για ουρανοξύστες.
ΕΛΛΗΝΙΚΟ: Τους τελευταίους μήνες είναι αδύνατο να μην έχουμε ακούσει για την μετατροπή του πρώην αεροδρομίου στην Αττική σε ένα γιγαντιαίων διαστάσεων αστικό πάρκο. Στο ελληνικό θα υπάρχουν αθλητικές εγκαταστάσεις, χώροι πρασίνου, χώροι στάθμευσης, κατοικίες, κτήρια γραφείων και 6 ουρανοξύστες. Κατά την έγκριση οικοδόμησης του Ελληνικού τα τέλη του Δεκεμβρίου επιτράπηκε και η δημιουργία των 6 αυτών ουρανοξυστών που θα φτάνουν έως και τα 200 μέτρα.
Μετά από αυτή την επιτυχία έγκρισης τους, οι ουρανοξύστες αυτοί θα σπάσουν το ρεκόρ ύψους που κατείχε ο πύργος Αθηνών εδώ και 47 χρόνια και μία νέα γενιά ουρανοξυστών θα βρει θέση όχι μόνο στην Αττική αλλά και σε ολόκληρη την Ελλάδα. Ωστόσο όλα όσα αναφέρθηκαν θα ισχύσουν εάν ,σε αντίθεση με πολλές άλλες προτάσεις που έχουν γίνει, δεν βρεθούν περαιτέρω εμπόδια κατά τη διάρκεια πραγματοποίησής τους.
Σε αυτό το άρθρο αναφέρθηκαν ήδη υπάρχοντες ουρανοξύστες στην Ελλάδα, προτάσεις που δεν πραγματοποιήθηκαν ποτέ και ένα σχέδιο που οραματίζεται νέες εγκαταστάσεις στην Αθήνα. Σε μία χώρα όπου οι απόψεις περί ανάπτυξης είναι διαφορετικές και ο χαρακτήρας και η ιστορία του κράτους πολλές φορές δεν επιτρέπουν στον τρόπο εξέλιξης του να συμπίπτει με αυτόν του υπόλοιπου κόσμου, ψάχνουμε τρόπους να αποκτήσουμε και εμείς μία θέση στον κόσμο του μέλλοντος. Η πρόταση για το Ελληνικό αδιαμφισβήτητα μπορεί να εξελίξει την Αθήνα θετικά και το χτίσιμο ουρανοξυστών ίσως οδηγήσει την Ελλάδα σε μία νέα γενιά κτηρίων. Ωστόσο για την υλοποίηση τόσο μεγάλων κτηριακών εγκαταστάσεων απαιτείται η θέληση όλων των Ελλήνων και η ανεκτικότητα. Κλείνοντας, πιστεύω ότι σε μία τόσο σημαντική χώρα, όπως η δικιά μας ,αξίζει ένα καλύτερο μέλλον και η αποστασιοποίησή μας από την εξέλιξη σε όλους τους τομείς δεν βοηθάει στην πραγματοποίησή του. Συνεπώς, πιστεύω πως ένας καλός τρόπος για να ξαναμπούμε στον κόσμο της τεχνολογίας και της εξέλιξης είναι η κτηριακή ανάπτυξη (καθώς σχεδόν πάντοτε η ποικιλία και ποιότητα των κτηρίων προβάλει τον πλούτο και χαρακτήρα ενός κράτους) και καλύτερο είδος είναι οι ουρανοξύστες οι οποίοι βρίσκονται σε ραγδαία ανάπτυξη τα τελευταία χρόνια και σηματοδοτούν ένα καινούργιο μέλλον.
tositseiotypia 