Nτόπινγκ

Γράφει η Ευαγγελία Βυζαντινού

Tο ντόπινγκ, με την έννοια της χρήσης απαγορευμένων ουσιών, δεν αλλοιώνει μόνο το «γράμμα», αλλά και το  «πνεύμα»  του αθλητισμού. H εξάπλωσή του μοιάζει με κοινό μυστικό μιας ολόκληρης κοινότητας που η αποκάλυψη του προκαλεί θλίψη, αλλά όχι κατάπληξη. Είναι πλέον ο μεγαλύτερος εφιάλτης που πλανιέται πάνω από κάθε Ολυμπιάδα . Ονομασίες ουσιών όπως στανοζολόλη, ναδρολόνη(παλαιότερα), αυξητική ορμόνη, ερυθροποιητίνη (πιο πρόσφατα)μπήκαν στο λεξιλόγιό μας. Ενδεχομένως γιατί συνόδευσαν ή θα συνοδεύσουν το όνομα ενός ινδάλματος που  «γκρεμίζεται» την ίδια στιγμή που κάποιος έλεγχος τον βρήκε ή θα τον βρει θετικό στη χρήση του.

Οι συνέπειες του ντόπινγκ
Όσο και αν εξελίσσεται επιστημονικά η φαρμακοβιομηχανία, οι επιπτώσεις που προκαλεί η χρήση αναβολικών ουσιών στον ανθρώπινο οργανισμό παραμένουν από τραγικές έως θανατηφόρες.

Τα πιο επικίνδυνα προβλήματα από τα οποία στις περισσότερες περιπτώσεις προκαλείται ο θάνατος, αφορούν το καρδιαγγειακό σύστημα. Πρωταγωνιστής στον αθλητισμό είναι η καρδιά. Ανάλογα με το άθλημα κατά την διάρκεια των προπονήσεων, δημιουργούνται αλλαγές οι οποίες είναι απαραίτητες για την υποστήριξη της στο συγκεκριμένο άθλημα. Στα αθλήματα ταχύτητας, για παράδειγμα, που χρειάζεται μεγαλύτερος κατά λεπτό όγκος αίματος, η καρδιά μετατρέπεται σε κοιλότητα όγκου. Αυξάνονται οι διαστάσεις των κοιλιών και λεπτύνεται το τοίχωμα τους. Η χωρητικότητα από τα φυσιολογικά περίπου 600 ml. μπορεί π.χ. σε μαραθωνοδρόμους να φθάσει μέχρι και τα 1000 ml. Στην περίπτωση αθλημάτων δύναμης, όπως η άρση βαρών, παρατηρείται πάχυνση του μυοκαρδίου μέχρι και 13-15mm. (φ.τ.711mm.) και ελάττωση των διαστάσεων των κοιλιών, δημιουργώντας έτσι αυτό που ονομάζεται κοιλότητες πιέσεων .Παράλληλα παρατηρούνται αλλαγές και στις στεφανιαίες αρτηρίες των οποίων η διάμετρος από τα φυσιολογικά 3 περίπου χιλιοστά μπορεί να φτάνει μέχρι και τα 7 χιλιοστά .Όπως είναι ευνόητο οι δυνατότητες αναστροφής των αλλαγών αυτών είναι ευθέως ανάλογες με τη χρονική διάρκεια, την ένταση αλλά και το είδος του αθλήματος. Επίσης μπορεί να προκληθούν αρρυθμίες ,κυρίως βραδυκαρδία, υπέρταση, κ.τ.λ.Από τα παραπάνω συμπεραίνουμε ότι κάθε αθλητής, αλλά κυρίως πρωταθλητής, θα πρέπει να ελέγχεται πριν αρχίσει να αθλείται καθώς και σε τακτά χρονικά διαστήματα. Στα περισσότερα περιστατικά θανάτων που αναφέρονται στη διεθνή βιβλιογραφία η αιτία εντοπίζεται στο κυκλοφορικό σύστημα με συχνότερο το έμφραγμα του μυοκαρδίου. Ως συχνές αιτίες θανάτων αναφέρονται επίσης τα αγγειακά εγκεφαλικά επεισόδια και οι βλάβες στο ήπαρ και τους νεφρούς που οφείλονται στην ηπατοτοξικότητα και νεφροτοξικότητα των διαφόρων ουσιών που χρησιμοποιούνται στο ντόπινγκ. Αν και η πλειοψηφία των αθλητών δεν φαίνεται να αναπτύσσει εξάρτηση σε κάποια ουσία που αυξάνει την απόδοση,  έστω και για κάποιες πολύ μικρές ομάδες, ο κίνδυνος είναι υπαρκτός .

Το ντόπινγκ στην Ελλάδα
Στην πρώτη δεκάδα των «ύποπτων» χωρών για ντόπινγκ βρίσκεται η Ελλάδα με ποσοστό 25,6%. Στη συγκεκριμένη έρευνα συμμετείχαν με δείγματα 76 Έλληνες και Ελληνίδες αθλητές στίβου, εκ των οποίων οι 21 κατέγραψαν 42 μη φυσιολογικές τιμές. Μπορεί η πρώτη Ελληνίδα αθλήτρια που πιάστηκε ντοπέ να ήταν η Άννα Βερούλη στους Ολυμπιακούς του Λος Άντζελες το 1984 αλλά υπάρχουν κι΄άλλα παραδείγματα που μπορούμε να αναφέρουμε. Η υπόθεση του Κώστα Κεντέρη και της Κατερίνας Θάνου ήταν αυτή που πλήγωσε περισσότερο τον ελληνικό πρωταθλητισμό και παράλληλα η αρχή μιας απότομης καθόδου.

Ακολούθησε ο Λεωνίδας Σαμπάνης και το 2008 ολόκληρη η ελληνική dream team της άρσης βαρών του Χρήστου Ιακώβου, με 11 αθλητές και αθλήτριες να εντοπίζονται θετικοί στην ουσία μεθυλτριενολόνη (Μ3) Στην ίδια ουσία «σκόνταψε» το καλοκαίρι των Ολυμπιακών του Πεκίνου και η «ελληνική ψυχή» της Φανής Χαλκιά – θετικός στην ίδια ουσία βρέθηκε το 2008 και ο πρωταθλητής της ελληνικής κολύμβησης Γιάννης Δρυμωνάκος.
Σήμερα δεν υπάρχει μαζικός πρωταθλητισμός. Η οικονομική κρίση, τα σκάνδαλα και η αυστηροποίηση των ελέγχων αποδυνάμωσαν έναν χώρο που χτίστηκε.. Το κλειδί για τη γαλήνη και την ανασυγκρότηση του ελληνικού αθλητισμού βρίσκεται πίσω, εκεί που δεν θέλουμε να γυρίσουμε ,γιατί σε αυτή τη φούσκα αναγνωρίζουμε και ένα κομμάτι – οριστικά απολεσθέν – του δικού μας εαυτού. Υπάρχει, όμως, μια ανεκπλήρωτη υποχρέωση της Ελλάδας απέναντι στο παρελθόν της και το ντόπινγκ: Υπάρχει μια εκκρεμότητα αλήθειας.